11 Bí quyết giúpgiúp con yêu thích dọn dẹp và làm việc nhà cho trẻ từ 2 – 18 tuổi

Câu chuyện số 1 

 

“Pháp đâu ? Sao con chưa quét nhà, rửa chén nữa vậy ?

Con không làm đâu.

Mày tin tao đập mày không, hả Pháp ?

Dạ, thôi để con làm.

Ủa Pháp đâu rồi, sao rửa chén dơ hèm, quét nhà chưa sạch nè cái thằng trời đánh này ?

Nó làm đại làm đùa rồi chạy qua nhà thằng Tín chơi rồi – Ba Pháp

Trời ơi, biết trước hồi xưa, tôi sinh ra cái trứng hột vịt lộn, ăn cho rồi.”

 

— 

Đó là một câu chuyện vui được lấy từ cuộc sống hằng ngày, thể hiện một thực trạng rất phổ biến: trẻ con thường cảm thấy chán ghét và tránh xa việc làm việc nhà. Tình trạng này không phải xuất hiện một cách tự nhiên mà đã được hình thành từ rất lâu. Việc sử dụng đòn roi và hù dọa chỉ là biện pháp tạm thời mà ba mẹ thường dùng khi họ cảm thấy bất lực trong việc tìm kiếm cách giải quyết. 

Nguyên nhân gì khiến con không thích dọn dẹp và làm việc nhà ?

• Không được dạy tầm quan trọng việc nhà

 

Trong xã hội hiện đại, có xu hướng tập trung vào việc học hành và phát triển cá nhân, thường là bằng cách đạt được thành tích trong học tập hoặc hoạt động ngoài trời. Còn công việc nhà thường bị coi là một nhiệm vụ giá trị thấp và không đáng để tốn thời gian và nỗ lực.

 

Ba mẹ thường tập trung vào việc giúp con phát triển kiến thức và kỹ năng trong trường học, và ít khi nói đến tầm quan trọng của việc dọn dẹp, nấu ăn, hay quản lý thời gian. Điều này có thể làm cho trẻ con cảm thấy việc làm việc nhà không có giá trị và không liên quan đến sự phát triển cá nhân của họ.

 

Mặc dù việc học hành và phát triển kiến thức rất quan trọng, nhưng trẻ con cũng cần được học về tầm quan trọng của việc tự quản lý cuộc sống và trách nhiệm gia đình. Công việc nhà không chỉ giúp họ phát triển kỹ năng quản lý thời gian và tự lập mà còn giúp họ hiểu rằng sự hợp tác và đóng góp vào gia đình là một phần quan trọng của cuộc sống.

• Thấy việc dọn dẹp trong nhà nhàm chán 

 

Trẻ con thường không thích làm việc nhà vì họ thấy công việc dọn dẹp trong nhà rất nhàm chán. Trong mắt của họ, việc này thường không có gì thú vị. Lau bụi, gấp quần áo, hay cất giữ đồ đạc có thể trở thành những nhiệm vụ đơn điệu và tẻ nhạt. Thay vì được tự do chơi, họ cảm thấy phải dành thời gian và năng lượng để thực hiện những công việc mà họ coi là không thú vị.

• Quen với việc có ba mẹ làm hết tất cả mọi thứ

 

Một trong những nguyên nhân quan trọng khiến trẻ con không thích làm việc nhà là họ thường quen với việc có mẹ hoặc người khác làm hết tất cả mọi thứ cho họ. Từ khi còn bé, trẻ thường thấy mẹ là người lo toàn bộ công việc, từ nấu ăn, dọn dẹp, giặt đồ, đến quản lý cuộc sống gia đình. Trong trường hợp này, trẻ con có thể trở nên phụ thuộc vào người lớn và không cảm thấy cần phải đóng góp vào việc làm việc nhà.

Họ có thể phát triển tư duy rằng việc làm việc nhà là trách nhiệm của người lớn và không phải của họ. Khi bị yêu cầu tham gia vào công việc nhà, họ có thể cảm thấy bất ngờ và không thoải mái vì họ đã quen với việc không phải lo lắng về việc này.

• Do thói quen lười biếng 

 

Thói quen này có thể phát triển từ việc trẻ con được cung cấp mọi thứ một cách dễ dàng mà không cần phải đối mặt với khó khăn hoặc trách nhiệm nào. Khi trẻ con quen thuộc với sự tiện lợi và thoải mái, việc làm việc nhà trở nên khó khăn và phiền toái đối với họ.

 

Thói quen lười biếng cũng có thể xuất phát từ việc dựa dẫm vào nguồn giải trí dễ dàng như xem TV, chơi game điện tử, hoặc lướt mạng thay vì tham gia vào các hoạt động làm việc nhà. Trẻ con thường tìm kiếm sự thoải mái ngay lập tức, và việc làm việc nhà thường đòi hỏi sự kiên nhẫn và công sức, điều mà họ có thể cảm thấy không muốn đối mặt.

 

Lộ trình phát triển kỹ năng dọn dẹp và làm việc nhà cho trẻ con

 

Tuổi 2-3: Thúc đẩy sự tự quản lý và sắp xếp đồ chơi

• Dạy con cách tự lấy và đặt đồ chơi vào nơi lưu trữ sau khi chơi xong.
• Sử dụng hình ảnh và mô phỏng để hướng dẫn con cách sắp xếp các đồ chơi vào các hộp hoặc ngăn kéo dễ dàng nhận biết.

 

Tuổi 4-5: Tham gia vào dọn dẹp phòng

• Hãy cho con tham gia vào việc dọn dẹp phòng ngủ của họ sau khi thức dậy và trước khi đi ngủ.
• Sử dụng trò chơi hoặc thi đấu để kích thích con tham gia vào việc này, ví dụ như cuộc đua dọn phòng.

 

Tuổi 6-7: Học cách làm sạch và bảo quản đồ dùng cá nhân

• Dạy con cách rửa tay sạch sẽ sau khi ăn và sau khi sử dụng nhà vệ sinh.
• Hướng dẫn con cách sắp xếp quần áo, giày dép và đồ dùng cá nhân vào các ngăn kéo hoặc tủ.

 

Tuổi 8-9: Tham gia vào việc làm việc gia đình

• Dạy con về tầm quan trọng của việc tham gia vào việc làm việc gia đình như gấp quần áo, phơi quần áo và dọn dẹp phòng khách và phòng ăn sau bữa ăn.
• Lập lịch trình gia đình để mọi người chia sẻ trách nhiệm trong việc làm việc nhà.

 

Tuổi 10-12: Tự quản lý việc làm việc nhà

• Khuyến khích con tự quản lý việc làm việc nhà theo lịch trình gia đình.
• Đặt ra các mục tiêu nhỏ để thúc đẩy sự động viên và tự trách nhiệm của con trong việc làm việc nhà.

 

Tuổi 13-18: Phát triển kỹ năng tự lập

• Dạy con cách quản lý tài chính cá nhân, mua sắm thực phẩm và nấu ăn cơ bản.
• Khuyến khích con tham gia vào việc lập kế hoạch cho các hoạt động gia đình lớn hơn như tổ chức bữa tiệc hay dọn dẹp toàn bộ ngôi nhà.

Câu chuyện số 2 – Cuộc nói chuyện của người mẹ thông minh khi con không thích làm việc nhà 

 

Nhìn thấy con trai đang lười biếng, xem tivi trong khi nhà tràn đầy đồ đạc và bát đĩa dơ bẩn 

 

Mẹ Thành: Mẹ cần nói chuyện với con một chút.

Thành: Có chuyện gì thế ạ mẹ ?

Mẹ Thành: Con nhìn xung quanh đi, con thấy phòng như thế nào? Đồ chơi bừa bãi, quần áo trải đều qua sàn, và bát đĩa từ bữa tối hôm qua vẫn còn đó.

Thành : Lát nữa con dọn sau, con xem tivi rồi.

 

Mẹ Thành: (nghiêm mặt) Con tắt ngay lập tức cho mẹ. Đây không phải là vấn đề của một lần hay hai lần, con trai. Đó là thói quen của con. Tại sao con không muốn làm việc nhà ? Cho mẹ lời giải thích.

 

Thành:  Mẹ có thể làm dùm con luôn được mà. Con có quá nhiều việc cần làm rồi. Học, chơi thể thao, và bạn bè, con không có thời gian làm việc nhà.

 

Mẹ Thành : (Nghiêm mặt) Con trai à, cuộc sống của của ai cũng rất bận rộn. Làm việc nhà không chỉ là việc của mẹ, mà việc dọn dẹp là việc của tất cả mọi người trong gia đình.

 

Sau này, con cũng sẽ không ở với ba mẹ suốt. Không có ai có trách nhiệm dọn dẹp và làm việc nhà con mãi. 

 

Mẹ làm hết sức mình để chăm sóc con và làm việc nhà, nhưng mẹ cũng cần sự giúp đỡ của con để chúng ta có thể duy trì một ngôi nhà sạch sẽ và gọn gàng. 

 

Thật ra việc làm việc nhà không phải lúc nào cũng mất rất nhiều thời gian. Một chút sắp xếp thời gian và trách nhiệm có thể giúp con quản lý được mọi thứ.

 

Thành: (Nhìn xuống đất, cảm thấy hơi nản) Nhưng tại sao phải làm những việc đó? Chúng ta có thể thuê người giúp việc mà mẹ ?

 

Mẹ: (nhẹ nhàng) Đó là một ý tưởng hay, nhưng mẹ muốn con hiểu rằng việc học cách làm việc nhà là một phần quan trọng của việc trưởng thành. Nó giúp con phát triển kỹ năng quản lý cuộc sống, tự lập và hiểu rõ về trách nhiệm của mình đối với ngôi nhà và gia đình mình.

 

Mẹ Thành: (Nhấn mạnh) Mẹ hiểu rằng chơi game rất thú vị, nhưng nó cũng cần phải được cân nhắc. Đôi khi, chúng ta phải làm những việc khó khăn hơn trước khi thưởng thức niềm vui. Việc làm việc nhà giúp con có môi trường sống sạch sẽ, thoải mái và con làm gì cũng có năng lượng hết. 

 

Thành: (Suy tư một chút, Thành im lặng)

 

Mẹ Thành (Giải thích) Dọn dẹp nhà cửa không phải là một việc tầm thường hơn việc con có thành tựu bên ngoài. Con sẽ nhận ra một căn nhà sạch sẽ giúp con thoải mái, yêu đời và tích cực hơn. Hãy làm việc nhà nhiều một chút. Và sau đó, con có thể chơi game thoải mái hơn, chắc chắn là con sẽ thấy hài lòng với bản thân mình.

Thành: (Cảm thấy mình hiểu hơn) Con hiểu rồi mẹ. Con sẽ làm việc nhà xong rồi mới chơi game.

 

Mẹ: (Vui vẻ) Ok con, con trai giỏi của mẹ. Mẹ sẽ chia việc nhà để cả nhà cùng nhau làm và sau đó chúng ta có thể thưởng thức thời gian vui vẻ cùng nhau.

 

11 Cách xây dựng kỹ năng dọn dẹp và làm việc nhà cho con

• Cho phép con được quyền lựa chọn: 

 

Đưa ra một số công việc nhà cho con lựa chọn và quyết định công việc con muốn làm. Điều này giúp con cảm thấy có sự kiểm soát và tự quyết định trong việc dọn dẹp.

• Điều chỉnh mức độ công việc phù hợp với lứa tuổi của trẻ: 

 

Đảm bảo rằng công việc bạn giao cho trẻ phù hợp với khả năng và lứa tuổi của họ. Công việc quá khó hoặc quá nặng có thể gây stress và làm mất hứng thú của trẻ.

• Công bằng giới tính :

 

Chẳng hạn, bạn có thể giao cho con trai một số công việc liên quan đến việc nấu ăn hoặc làm việc trong bếp, trong khi đó, bạn có thể giao cho con gái một số công việc liên quan đến hoạt động ngoài trời và công việc sắp xếp nơi sống.

• Thiết lập một lịch làm việc nhà cho con: 

 

Thiết lập một lịch trình dọn dẹp cố định để con biết khi nào họ phải làm việc nhà. Điều này giúp tạo ra thói quen cho con.

• Hướng dẫn con cách dọn dẹp hiệu quả – tiết kiệm thời gian: 

 

Hãy hướng dẫn cách thực hiện công việc cho con sao cho tốt. Chẳng hạn, hãy lau bàn trước mặt con và đưa ra những mẹo làm tốt của bạn cho con.

• Thực hiện cùng con: 

 

Hãy tham gia vào việc dọn dẹp và làm việc nhà cùng con. Khi thấy bố mẹ làm, con có thể học hỏi và thấy việc này là một phần của cuộc sống hàng ngày.

• Khen thưởng cho con nếu con làm tốt : 

 

Để khuyến khích con, hãy thưởng một cách thông minh khi con hoàn thành công việc dọn dẹp và làm việc nhà tốt. Điều này có thể là các ưu đãi như thời gian xem TV, trò chơi yêu thích, hoặc thậm chí được chở đi chơi.

• Tạo môi trường dọn dẹp thoải mái: 

 

Tạo ra môi trường sạch sẽ và gọn gàng để con dễ dàng thực hiện việc dọn dẹp. Cung cấp các công cụ và thiết bị cần thiết, như hộp lưu trữ, kệ, hoặc giỏ đựng đồ.

• Biến việc làm thành trò chơi : 

 

Một ví dụ về trò chơi “Biến việc làm thành trò chơi” có thể là cuộc thi gấp quần áo. Ba mẹ có thể đưa ra một đống quần áo chưa gấp và con tham gia. Đặt ra một thời gian giới hạn và xem ai có thể gấp nhiều quần áo hơn trong khoảng thời gian đó. Điều này giúp con hứng thú hơn với việc gấp quần áo và thấy nó như một trò chơi thú vị hơn.

•  Không giao quá nhiều việc cùng một lúc : 

 

Không giao cho con quá nhiều việc cùng một lúc, con sẽ thấy nản và bị quá sức. Hãy để con làm xong từng việc.

•  Phân loại rác thải là điều quan trọng

 

Dạy con cách phân loại rác thải theo các loại khác nhau, và khuyến khích con tái chế hoặc tái sử dụng những vật dụng có thể, để bảo vệ môi trường và giảm thiểu rác thải