Những “sai lầm” của ba mẹ khi con bị cảm xúc tiêu cực
Bất kể là ai, lẫn cả người lớn làm ba mẹ và những đứa con của họ. Đều không có thể tránh khỏi việc phải đối mặt với các cảm xúc tiêu cực.Trước khi có thể phát huy hết những cảm xúc tích cực thì chúng đã bị “giết chết” bởi những cảm xúc tiêu cực. Câu chuyện sau đây là một minh chứng cho hiện tượng này, mà không ít gia đình đã từng trải qua. Hãy cùng nhau suy ngẫm và cảm nhận câu chuyện này để rút ra những bài học quý báu cho gia đình của bạn.
Câu chuyện về Quang – cậu bé đã học cách quản lý cảm xúc mình như thế nào ?!
Trong một ngôi nhà nhỏ ở ngõ hẻo ở một thị trấn, có một cậu bé tên là Quang. Quang là một cậu bé thông minh và năng động, luôn đầy nhiệt huyết trong mọi hoạt động. Tuy nhiên, như bao đứa trẻ khác, cậu cũng trải qua những cảm xúc tiêu cực, những lúc buồn bã, tức giận hay lo lắng.
Một ngày nọ, khi Quang trở về từ trường học, bộ mặt của cậu trở nên “xám xịt”. Nhưng thay vì quan tâm và hỏi han, ba mẹ Quang lại bỏ mặc những tâm trạng đó, nghĩ rằng “kệ nó đi”, “Nó tự vui lên thôi”. Cảm xúc buồn bã của cậu bắt đầu tích tụ dần, tạo nên một tâm trạng chẳng khác gì một bóng đen bao phủ cậu bé.
Một ngày nọ, trong lúc cậu đang hào hứng chơi cùng đám bạn của mình. Bỗng nhiên ba mẹ gọi cậu ngay lập tức phải về nhà làm bài tập. Và họ không ngần ngại quát cậu trước mặt đám bạn. Cảm xúc tức giận và xúc động dâng lên không kiểm soát. Cậu đã không thể kìm nén nổi và thể hiện tất cả bằng cách ném đồ xuống đất. Tuy nhiên, phản ứng này chỉ làm tăng thêm sự tức giận của ba mẹ. Họ lên án và chỉ trích cậu vì hành động không kiểm soát của mình. Cảm giác tủi thân và cô đơn bao trùm cậu. Cậu cảm thấy cảm xúc của mình bị từ chối và ba mẹ không còn là người khiến cậu tin tưởng nữa.
Thời gian trôi qua, cứ mỗi lần cậu Quang có cảm xúc tiêu cực, ba mẹ lại phản ứng quá mức. Những thiết bị điện tử được ba mẹ đưa để sử dụng trong học tập, nay cậu lại dùng như một công cụ để chìm vào thế giới ảo và lảng tránh đi những cảm xúc tiêu cực. Những thiết bị này mang lại cho cậu một cảm giác thỏa mãn tạm thời. Nhưng cũng tạo nên một thói quen phụ thuộc vào chúng. Thay vì phải tìm hiểu và giải quyết khó khăn vấn đề thực sự. Dần dần, khiến Quang trở nên khó khăn trong việc thể hiện và quản lý cảm xúc của mình.
Cậu không dám chia sẻ tâm trạng với bố mẹ, lo sợ sẽ bị lên án và phản ứng quá mức. Cậu trở nên phụ thuộc vào việc dùng những thiết bị điện tử để trấn an và không biết cách tự mình giải quyết cảm xúc.
Nhưng một ngày, Quang gặp một người bạn mới tên là Linh. Linh là một cô bé tràn đầy nhiệt huyết và luôn biết cách thể hiện cảm xúc của mình một cách cởi mở. Linh còn là một cô gái may mắn vì ba mẹ Linh luôn dạy cô về tầm quan trọng của việc thấu hiểu và lắng nghe cảm xúc. Gia đình của Linh luôn tạo môi trường an toàn để cô có thể chia sẻ mọi điều, từ niềm vui đến nỗi buồn. Ba mẹ không lên án hoặc chỉ trích cô khi cảm xúc của cô không ổn định, mà luôn lắng nghe và tìm cách giúp cô giải quyết vấn đề.
Dần dần, Linh giúp Quang hiểu rằng, cảm xúc là một phần quan trọng của cuộc sống, và việc biết cách thể hiện và quản lý cảm xúc là điều cần thiết.
Với sự giúp đỡ của Linh, Quang dần dần học cách đối mặt với những cảm xúc tiêu cực của mình. Cậu không còn phụ thuộc vào thiết bị điện tử để trấn an mình, mà học cách tự mình tìm hiểu và giải quyết vấn đề. Quang đã hiểu được rằng việc lắng nghe và chia sẻ cảm xúc là một cách để tạo nên mối quan hệ tốt hơn với bố mẹ và bạn bè.
Từ đó, cuộc sống của cậu Quang bắt đầu thay đổi. Cậu không còn bị mất kiểm soát bởi cảm xúc tiêu cực, mà biết cách tự mình điều chỉnh và tìm ra cách để vượt qua chúng. Ba mẹ của Quang cũng hiểu rằng, việc lắng nghe và thấu hiểu cảm xúc của con là cách tốt nhất để giúp con phát triển một cách toàn diện.
Câu hỏi ở đây là : Nếu như không có Linh, Quang sẽ ra sao?
Có thể cậu sẽ phải đối mặt với cảm xúc tiêu cực một cách cô độc và khó khăn hơn. Cậu sẽ không biết cách giải quyết chúng và dần dần trở nên xa cách và khép kín hơn.
Từ câu chuyện trên
Từ câu chuyện trên, chúng ta học được nhiều bài học quý báu về việc ba mẹ thường mắc phải những sai lầm khi con trẻ trải qua cảm xúc tiêu cực và đề xuất một hướng thay đổi tích cực để hỗ trợ con một cách tốt nhất. Thực tế đã chứng minh rằng, việc hiểu và quản lý cảm xúc là một phần quan trọng trong sự phát triển toàn diện của trẻ.
Sai lầm đầu tiên mà ba mẹ thường gặp phải là bỏ mặc cảm xúc của con. Thường xuyên xem nhẹ và bỏ qua những cảm xúc tiêu cực, ba mẹ tin rằng chúng sẽ tự giải quyết. Nhưng thật sự, việc này có thể làm cho những cảm xúc đó tích tụ và tạo ra ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và hành vi của con trong tương lai.
Một sai lầm khác là phản ứng lên án và chỉ trích khi con trải qua cảm xúc tiêu cực. Thái độ này không chỉ khiến con cảm thấy xấu hổ và tự ti mà còn ảnh hưởng xấu đến sự phát triển tinh thần của con. Con sẽ cảm thấy khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc và không thoải mái khi chia sẻ với người thân.
Thay vì cứ nhìn vào những thói quen xấu, ba mẹ có thể thay đổi cách tiếp cận để hỗ trợ con một cách tích cực. Hãy thấu hiểu và lắng nghe cảm xúc của con một cách chân thành, tạo môi trường an toàn để con có thể chia sẻ mọi cảm xúc. Khuyến khích con thể hiện cảm xúc một cách lành mạnh và hướng dẫn con cách giải quyết cảm xúc thông qua thảo luận và tìm hiểu nguyên nhân.
Ví dụ về gia đình Linh trong câu chuyện cho thấy mô hình mẫu mực. Ba mẹ Linh luôn tạo môi trường an toàn cho cô thể hiện cảm xúc và hỗ trợ cô trong việc giải quyết chúng. Chính qua việc làm và thể hiện tích cực, họ truyền đạt cho con những cách tốt để quản lý cảm xúc.
Cuối cùng, câu chuyện về Quang và Linh là một bài học sâu sắc về tầm quan trọng của việc thấu hiểu, lắng nghe và hỗ trợ con trong việc quản lý cảm xúc tiêu cực. Điều này giúp con phát triển một cách toàn diện và tự tin, chuẩn bị cho hành trình trưởng thành của họ.
Những hậu quả gì xảy ra khi trẻ không được dạy cách quản lý cảm xúc trong khoảng thời gian dài ?
Về mối quan hệ gia đình: Trẻ thường dễ bị nổi giận và gây xung đột với thành viên trong gia đình khi không biết quản lý cảm xúc. Ví dụ, khi trẻ tức giận, con có thể nói những lời không hay hoặc thái độ xấu. Làm tổn thương mối quan hệ với cha mẹ hoặc anh chị em.
Trong học tập: Trẻ thường dễ bị xao lãng trong lúc học tập. Con có thể bị stress, lo lắng hoặc tức giận khi gặp khó khăn trong việc học, làm cho con không thể tập trung và đạt kết quả tốt trong học tập.
Trong mối quan hệ trên trường lớp: Trẻ thường dễ xảy ra xung đột và cãi vã với bạn bè và người xung quanh. Con có thể trở nên quá giận hoặc bị tổn thương, dẫn đến việc gây hiểu lầm và mất quan hệ tốt với người khác.
Trong sức khỏe tâm lý: Trẻ có thể dễ bị stress, lo lắng và trầm cảm. Con có thể tự ti, thiếu tự tin và cảm thấy bất an trong cuộc sống hàng ngày.
Về sức khỏe thể chất: Cảm xúc tiêu cực không được xử lý đúng cách có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của trẻ, như thiếu ngủ, ăn uống không đều đặn hoặc cảm thấy mệt mỏi.
Nếu con học được cách quản lý cảm xúc tiêu cực và phát huy cảm xúc tích cực thì ?
Đầu tiên, quản lý cảm xúc giúp trẻ hiểu rõ vai trò của cảm xúc đối với hành vi và học tập. Trẻ sẽ học cách nhận biết và đặt tên cho cảm xúc của mình, từ đó tự nhận thức và kiểm soát hành vi phản ứng phù hợp. Việc này giúp trẻ học cách giải quyết xung đột và giao tiếp hiệu quả, đồng thời tăng cường khả năng học tập và tập trung.
Thứ hai, kỹ năng quản lý cảm xúc đem lại tác động tích cực trong mối quan hệ gia đình. Trẻ sẽ biết cách thể hiện và điều chỉnh cảm xúc một cách khéo léo, tránh việc xúc phạm hay xung đột với người thân. Điều này tạo sự gắn kết và sự hiểu biết giữa trẻ và gia đình, giúp mối quan hệ trở nên khăng khít và đáng tin cậy.
Cuối cùng, việc giúp trẻ nhỏ quản lý cảm xúc là đầu tư vào tương lai của con. Những kỹ năng này sẽ giúp trẻ phát triển thành người trưởng thành tự tin, có khả năng tự lập và xử lý tốt các tình huống khó khăn trong cuộc sống. Con sẽ trở thành những người đứng vững trước sóng gió, và biết cách hướng dẫn và hỗ trợ bản thân cũng như những người xung quanh một cách tích cực.